خرافات
خرافه را هر نوع عقیده‌ی نامعقول و بی‌اساس تعریف کرده‌اند. حقوق‌دانان نیز برای تمایز قائل شدن بین خرافات از دیگر باورها به مفهوم انسان معقول متوسل می‌شوند و بر این اساس خرافه را چنین تعریف می‌کنند: هر عقیده و عملی که آدم‌های معقول و تحصیل کرده آن را خرافی می‌شناسند.
انواع خرافات:
یکسری از خرافات بخشی از نظام باورهای مشترک اجتماعی هستند مثل: باور به خوش‌شانسی یا بدشانسی، فال زدن و ... طبقه دیگر از خرافات، تجربه‌های غیبی مانند: ادراک فراحسی و اعتقاد به نیرو و توانایی ذهن در حرکت دادن اشیاء می‌باشد. نوع دیگر خرافات شخصی است و آن باورها و رسومی است که یک فرد شخصاً و برای خود ابداع کرده و بر این باور است که برای موفقیت در کارها یا پیشگیری از یک خطر به یکسری اعمال دست بزند. مثلاً: به هنگام نوشتن باید با قلم معینی شروع کند و یا وسایل میز به طرز خاصی آرایش یابند.
خرافات لُغوی:
مثلاً: اساطیر را با تاء نقطه‌دار و فارسی فرض کرده و «تیره‌آسا» را به معنی ظلمت گرفته است. اصل «ژرمن» را «کرمان» و «بلوچ» را از بلژیک و «تاریخ» را از «تاریک» و «بلخ» را از «بل + اخ» می‌گیرد. و گمان می‌رود بتوان «طریق» را از «ته‌دیگ» و «بصیرت» را از «یسری‌ات».
کف بینی :
تاروت :
دعا نویسی :
دعای نگین شرف الشمس:
نقش شرف شمس شامل پنج اسم اعظم خداوند است که آن‌ها را کلمات مبارکه، الله، جمیل، رحمن، مؤمن و نور گفته‌اند و به جای نقش از پنج حرف اول آن‌ها بصورت ا.ج.ر.م.ن می‌توان استفاده کرد. از سنگ شرف الشمس برای: چشم زخم ، گشایش امور، برآورده شدن آرزوها، افزایش رزق و روزی استفاده می‌گردد.
طالع بینی :
تعبیر خواب :
به عنوان مثال در مورد ماهی و ماهیگیری: دیدن ماهی در آب زلال و پاکیزه رودخانه در خواب، علامت آن است که اشخاص قدرتمند و ثروتمند شما را مورد محبت و لطف خود قرار می‌دهند. دیدن ماهی مرده در خواب، نشانه‌ی آن است که در اثر اتفاق درد آوری ثروت و قدرت خود را از دست می‌دهید. دیدن صیادان ماهی در خواب، علامت آن است که به سعادت و کامیابی دست می‌یابید که تا آن روز طعم آن را نچشیده بودید.
منشأ و علت ایجاد خرافات:
اگر خرافات حاصل اشتباه در ادراک، حافظه یا قضاوت باشد اصلاح آن‌ها باید کار ساده‌ای باشد. یا اگر خرافات ناشی از فشارهای اجتماعی باشد با از بین رفتن این فشارها، خرافات نیز از بین می‌رودند. اما واقعیت این است که مردم به سختی دست از افکار خرافی برمی‌دارند و سرسختانه به آن‌ها چسبیده‌اند. به همین جهت احتمال می‌رود خرافات، ریشه در درون شخصیت افراد داشته باشد.
رابطه فقر اقتصادی، فرهنگی و رمالی:
در رشد پدیده‌ی فالگیری فقر اقتصادی و فرهنگی به صورت توأمان دیده می‌شود. به محض این‌که ناکامی‌ها بیشتر می‌شود و فرد نمی‌تواند به زنـدگـی دلـخـواه خـود دسـت یـابد، به سمت پدیده‌هایی که از عقلانیت به دورند، مانند: فالگیری و رمالی و پیشگویی می‌رود. از این رو شاهدیم که گروه‌های کم سواد، فقیر و قشرهای کم درآمد بیشتر در قبال این پدیده آسیب پذیرند. برای مثال: پدیده‌ی فالگیری و رمالی در محلات فقیرنشین بیشتر مشهود است.
تجارت پرسود خرافات در ایران:
یک فالگیر در منطقه تهرانپارس گفت: «قیمت برای هر عدد فال حافظ در پاکت نامه از 100 تومان شروع شده و به بیش از یک میلیون تومان برای هر عدد دعای شکست طلسم مرگ می‌رسد.»
وی انواع فال و دعا را به فال اعداد و ارقام، قهوه، تفاله چای، تاروت، پاسور، کف بینی، شمع، حافظ، تعبیرخواب، طلسم و جادو، دعا و سرکتاب، آینه بینی و احضار ارواح و تسخیر جن تقسیم بندی کرد.
در این میان فال قهوه، تاروت، پاسور، دعا و سرکتاب و احضار ارواح بالاترین آمار مشتری را به خود اختصاص داده‌اند و انجام افعالی چون تسخیر جن و فروش موکل جن و موکل آسمانی مشتری و متقاضی خاص خود را دارند.
کسب درآمد با سوءاستفاده از عواطف متقاضیان:
تا چندی پیش به محض شنیدن نام فالگیر بی‌اختیار به یاد کولی‌های خیابان‌گرد با لباس‌های مندرس می‌افتادیم که ضمن پرسه زدن در پارک‌ها و معابر مشغول به فروش کالاهایی چون چاقو، سیخ کباب، باد بزن و... بودند.
اما امروزه بسیاری از افرادی که حرفه‌شان فالگیری است، در ساختمان‌ها و برج‌های معروف و بزرگ اقدام به دایر کردن دفتر کار کرده‌اند و تنها با تعیین وقت قبلی مراجعان خود را می‌پذیرند.
رمالی اینترنتی:
براساس آخرین اطلاعات به دست آمده از موتورهای جست وجوگر اینترتی، در حال حاضر بیش از دو میلیون و 170 هزار صفحه وب در بخش فارسی خدمات فالگیری وجود دارد که اطلاعاتی در رابطه‌ی با انواع فال در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند.در بسیاری از این سایت‌ها کتاب‌های بسیاری در رابطه با طالع بینی هندی، چینی و ژاپنی معرفی و با قیمت‌هایی از پنج تا 20 هزار تومان به فروش می‌رسند.
قیمت‌ها در بازار فال:
در حال حاضر قیمت فال قهوه از چهار هزار تا 150 هزار تومان متفاوت است. هزینه‌ی تعبیر خواب از پنج هزار تومان شروع شده و به 20 هزار تومان می‌رسد. دعاهای مربوط به شکستن طلسم، جادو و مرگ نیز با قیمتی بیش از 500 هزار تومان فروخته می‌شوند.
نرخ آینه بینی که غالباً برای ردیابی اشیاء و اموال گمشده و مسروقه مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز توافقی بوده و معمولاً باتوجه به ارزش شئ ربوده شده تعیین می‌شود.
احضار ارواح با نعلبکی نیز که ساده‌ترین نوع احضار روح است با قیمتی از پنج تا 20 هزار تومان انجام می‌شود.
خرافات در میان مردم:
نحس بودن عدد 13 در یونان و انتقال آن به وسیله اسکندر به فرهنگ ایران، آفریدن 99999 شر و بدی از اهریمن که در کتاب «وندیداد» زرتشتیان آمده است وجود افسانه‌ها و سحر و جادوهای حیرت‌انگیز، استخدام سگ چهار چشم و حتی استعمال ادرار گاو در حل معضل و فراوان‌گونه از این قبیل خرافات در میان همه اقوام، شاهد توسعه خرافه در میان مردم است.
نحس بودن عطسه، سرفه کردن، چشم‌زخمی، افتادن دندان، قمر در عقرب و نحوست چهارشنبه و استناد این‌ها به روایات مجعول و بی‌ریشه، نمونه‌های دیگری است که در فرهنگ ما نیز وجود دارد که باید گفت پیامبر اسلام همه‌ی آن‌ها را فرهنگ جاهلی معرفی کرده و با آمدن اسلام، پایان دوره جاهلی را اعلام فرموده است که «هر آنچه در جاهلیت بود، باید زیر پای گذاشته شود».
عجیب‌ترین خرافات موجود در دنیا:
در بعضی کشورهای اروپایی اهل خرافه معتقدند نخ ریسی (و نه خیاطی یا بافندگی) در طول بارداری برای زن بارداری «بد» است و باعث خواهد شد تا کودکش در آینده به دار آویخته شود. روستاییان بریتانیا نیز معتقدند اگر زن بارداری روی گور کسی پا بگذارد «بد» است و بچه‌اش در شکم وی خواهد مرد. اگر زنی بخواهد فرزندش پسر باشد باید بلافاصله بعد از حامله شدن دانه‌های شقایق را روی درگاه پنجره بگذارد اما اگر بخواهد فرزندش دختر باشد باید مقداری شکر روی درگاه پنجره قرار دهد.
ضرب المثلی قدیمی است که می‌گوید «ابرو پیوسته را گرفتاری نشاید» و کسی که دارای ابروان پیوسته است همیشه خوشبخت خواهد بود. اما به رغم این ضرب المثل، در برخی کشورهای اروپایی، شخصی را که دارای ابروان پیوسته است فردی دروغگو و حتی خون آشام و گرگ صفت می‌دانند. تعداد حرف x در قسمت پایینی دست راستتان نشان دهنده تعداد فرزندان شما می‌باشد. وقتی که عطسه می‌کنید دستتان را جلوی دهانتان بگیرید! چراکه با این کار روحتان نمی‌تواند فرار کند! اگر کف دست راستتان بخارد نشانه این است که به زودی پولی به دستتان می‌رسد. اگر کف دست چپتان بخارد نشانه این است که به زودی پولتان را از دست می‌دهید.
آلمانی‌ها برای بدست آوردن زیبایی صرفاً نوشیدن فنجانی قهوه سرد را توصیه می‌کنند اما مجارها عقیده دارند شستشو در خون انسان نیز همان اثر را دارد.در ایرلند معتقدند، اگر روی نوزاد خود «تف» کنید می‌توانید از خوشبختی او در آینده مطمئن باشید. بنا بر یک خرافه انگلیسی و اروپایی، اگر کسی به سکسکه بیفتد حتما یک نفر دارد به او فکر می‌کند! در یونان معتقدند سکسکه علامت آن است که شخصی که از سکسکه کننده متنفر است دارد همان لحظه پیش کسی دیگر از او بدگویی و گله می‌کند و تنها راه خلاصی از دست سکسکه آن است که انسان بتواند نام کسی را که پشت سرش غیبت می‌کند حدس بزند!
راه حل:
تکیه بر ریسمان الهی است، باید این نکته را به خود و دیگران گوشزد کنیم که کسی نمی‌تواند بگوید تا کی زنده خواهیم ماند و کیفیت زندگی ما چگونه خواهد بود.
و مهمتر از همه کسی نمی‌تواند بگوید صلاح کار ما چیست و فردا چه کاری باید یا نباید کرد. در قرآن آمده که سرنوشت هیچ کس را جز خود او، کسی نمی‌تواند تغییر دهد.
منابع:
ارنست کاسییرر، فلسفه و فرهنگ، فصل سوم، ترجمه نادر نادرنژاد، مؤسسه علمی فرهنگی علوم
دکتر ضمیری، رابطه اسطوره و فلسفه، صفحه 35, 3